بارسلونا در انتظار یک فصل پرهیجان؛ ژاوی و پله‌های پیشرفت
ژاوی هرناندز برای بهبود عملکرد اروپایی تیمش نقشه می‌کشد.
بارسلونا در فصل گذشته با وجود ناکامی غم‌انگیز قاره‌ای و حذف در مرحله گروهی لیگ قهرمان اروپا، موفق به کسب نخستین جام قهرمانی لالیگا بعد از فصل ۱۹-۲۰۱۸ و در واقع نخستین قهرمانی لیگ بعد از عزیمت لیونل مسی به پایتخت فرانسه شد. ژاوی با تکیه بر سنگر مستحکم و باصلابت دفاعی، تیمش را با اختلاف امتیاز ۲ رقمی نسبت به شاگردان کارلو آنچلوتی در رئال مادرید به کرسی صدرنشینی فوتبال اسپانیا رساند.
مسابقات پیش‌فصل برای تیم ژاوی هرناندز با شکست ۵ بر ۳ مقابل آرسنال در رقابتی که سرمربی جوان بارسا آن را چندان دوستانه نمی‌دید، آغاز شد و سه‌شنبه این هفته با جدال مقابل تاتنهام به اتمام می‌رسد. از برتری شیرین ۳ بر صفر مقابل رئال مادرید در ال کلاسیکوی دوستانه تگزاس، هیچ نتیجه فنی اگر نتوان گرفت، این را می‌توان متوجه شد که سربازان آبی اناری‌پوش با تمام قوا و انگیزه، برای یک فصل پر از رقابت دیگر آماده می‌شوند؛ تیمی که این بار به رسیدن به چیزی بیشتر از قهرمانی لیگ و کنار رفتن زودهنگام از لیگ قهرمانان اروپا امیدوار است.
خط دفاعی استحکام خود را حفظ می‌کند؟
آمار دفاعی بارسلونا در رقابت‌های فصل گذشته لالیگای اسپانیا بی‌نظیر بود و علامت سوال اصلی در مورد عملکرد فصل آینده شاگردان ژاوی هرناندز حول محور خط دفاعی خواهد بود. بارسلونا با وجود لغزش‌های دفاعی بعد از قطعی شدن قهرمانی لیگ، فصل را با تنها ۲۰ گل خورده به اتمام رساند که با اختلاف بهترین آمار در ۵ لیگ معتبر اروپایی محسوب می‌شد.
تعداد گل‌های مورد انتظار از شوت‌های بازیکنان حریف در بازی‌های فصل گذشته بارسا از ۰.۸۸ گل در هر مسابقه عبور نکرد و دروازه این تیم به طور متوسط ۰.۵۳ بار در هر مسابقه باز شد. آماری که با عبور از تیم‌های تحت هدایت گواردیولا و لوییس انریکه بهترین آمار دفاعی تاریخ بلوگرانا را به ثبت رساند و به مرز رکوردهای تاریخ لالیگا هم نزدیک شد. تنها یان اوبلاک درون دروازه اتلتیکو مادرید در طول فصل ۱۶-۲۰۱۵ و فرانسیسکو لیانیو درون دروازه دپورتیوو لاکرونیا در فصل ۹۴-۱۹۹۳ با ثبت ۱۸ گل خورده رکورد بهتری نسبت به آمار فصل گذشته بارسلونا در یک فصل ۳۸ مسابقه‌ای به ثبت رسانده بودند. بررسی گل‌های مورد انتظار رقیبان البته نشان می‌دهد تکرار آمار دفاعی فصل گذشته به شدت دشوار خواهد بود. تراشتگن در فصل گذشته مجموعاً با صد شوت در چارچوب مواجه شد. امید گل این شوت‌ها مجموعاً به ۲۴.۲ گل می‌رسید. توپ اما تنها ۱۵ بار از خط دروازه سنگربان آلمانی عبور کرد و این یعنی جلوگیری از بیش از ۹ گل مورد انتظار. عملکرد او عالی بود اما در همیشه بر یک پاشنه نمی‌چرخد و به مرور زمان آمار گل‌های مورد انتظار حریف به تعداد گل‌های خورده تیم نزدیک می‌شود.
بدون احتساب گل‌به‌خودی‌ها، بارسلونا در طول فصل گذشته ۱۷ گل از شوت رقبا دریافت کرد و با توجه به کیفیت شوت‌های مواجه شده (۳۳.۶ گل مورد انتظار)، بارسلونا بهترین عملکرد بین تمام تیم‌های اروپایی را در جلوگیری از گل‌های احتمالی رقبا به ثبت رسانده. با وجود مسافرت جوردی آلبا و سرخیو بوسکتس به سواحل جنوبی آمریکا و پیوستن به لیونل مسی در ترکیب اینتر میامی، بارسا همچنان شاکله دفاعی فوق‌العاده خود را حفظ کرده و علاوه بر آن با اضافه شدن اینیگو مارتینز از اتلتیک بیلبائو و اوریول رومئو از خیرونا، دژ دفاعی تیم مستحکم‌تر هم می‌شود. بلوگرانا همچنین از فصل آینده ایلکای گوندوگان، کاپیتان سابق منچستر سیتی را هم در اختیار دارد که علاوه بر کنترل بهتر بازی و افزودن خلاقیت به بهبود عملکرد فرانکی دی یونگ هم کمک خواهد کرد. با خروج آلبا، آلخاندرو بالده کنترل سمت چپ دفاع را در اختیار می‌گیرد. تغییرات مفیدی در خط دفاع انجام شده و امیدها را به حفظ صلابت دفاعی بالا میبرد.
وقت پیشرفت در اروپا
عملکرد دفاعی بارسلونا در رقابت‌های فصل گذشته لالیگا کاملاً شبیه سلطه بر فوتبال اسپانیا و وضعیت دفاعی تیم در فصل‌های ۱۱-۲۰۱۰ و ۱۵-۲۰۱۴ بود؛ با این تفاوت که پپ گواردیولا و لوئیس انریکه همزمان با به جا گذاشتن این آمار در لیگ قهرمانان اروپا هم به قهرمانی رسیده بودند. رقابت‌های قاره‌ای فصل گذشته اما برای بارسا به هیچ وجه خوب پیش نرفت. نواقص تاکتیکی ناشی از کم‌تجربگی بازیکنان با قرعه دشوار همراه شد تا راه ماجراجویی را بر ژاوی ببندد. بارسا در مرحله نخست با اینتر، نایب قهرمان نهایی تورنمنت و بایرن مونیخ همگروه شد و بعد از ناکامی در صعود به مرحله حذفی، توسط شاگردان اریک تن هاخ در تیم در حال رشد منچستر یونایتد از مرحله اول حذفی لیگ اروپا کنار رفت.
دوران ۱۸ ماهه ژاوی روی نیمکت بلوگرانا تنها یک نقطه سیاه دارد و آن هم عملکرد اروپایی تیم است. شاید افزایش احتیاط و بازی محافظه‌کارانه اولین قدم در راه جلوگیری از بر باد رفتن زودهنگام رویاهای اروپایی تیم ژاوی باشد: «می‌شنویم می‌گویند تیم ما دفاعی کار می‌کند. در کنار منچستر سیتی هجومی‌ترین تیم اروپا هستیم. ما بیشترین حمله را انجام می‌دهیم و با بیشترین خطر مواجه می‌شویم. می‌خواهیم توپ را در زمین حریف پس بگیریم. دوست داریم مالکیت توپ را در اختیار داشته باشیم.» بارسلونا مسلماً از نظر هجومی در کنار منچستر سیتی قرار نمی‌گیرد اما آمار از تفاوت روش بازی تیم در لیگ و لیگ قهرمانان خبر می‌دهد. بارسلونا در هر یک از ۶ مسابقه دور گروهی رقابت‌های فصل گذشته لیگ قهرمانان اروپا ۱.۵۷ گل مورد انتظار به ثبت رساند که از این نظر تیم هفدهم تورنمنت به شمار می‌رود اما مقایسه این عدد با آمار ۰.۸۸ گل مورد انتظار در هر مسابقه لیگ نشان از نیاز به احتیاط بیشتر در مسابقات اروپایی دارد. دفاع بارسلونا در اروپا به شدت شکننده بود. دروازه بارسا در هر ۲ مسابقه لالیگا یک بار باز شد اما در هر یک مسابقه اروپایی ۲ بار. ایجاد تعادل و تغییر کفه ترازو به سمت دفاع، نیاز اول تیم در بازی‌های فصل آینده لیگ قهرمانان اروپاست.
گوندوگان در قلب تیم
با خروج سرخیو بوسکتس به مقصد آمریکا و آمدن ایلکای گندوغان، ستاره تیم ملی آلمان، همه منتظر مشاهده شمای جدید خط میانی بارسا هستند. گوندوگان در مورد نقشش در ترکیب اصلی فصل آینده بارسا می‌گوید: «من آماده‌ام در هر جای زمین که سرمربی از من بخواهد، بازی کنم. می‌توانم در پستی دفاعی‌تر مانند هافبک دفاعی هم بازی کنم و در سال‌های اخیر تطبیق‌پذیری خود را نشان داده‌ام.» پیش‌فصل الزاماً تعیین کننده اتفاقات فصل نیست اما در مقابل رئال مادرید، فرانکی دی یونگ در جایگاه هافبک دفاعی ایستاد؛ عقب‌تر از اوریول رومئو و در حالی که گوندوگان در کنار پدری پست شماره ۸ را در اختیار داشت.
هم رومئو، هم گوندوگان و هم دی یونگ قابلیت بازی در پست بوسکتس را دارا هستند اما پیاده کردن کیفیتی که بوسکتس در دفاع و حمله به تیم می‌بخشید، کار دشواری است و شاید از عهده هیچ کدام برنیاید. بارسا برای تطبیق با شرایط جدید به زمان نیاز دارد و آزمون و خطا و چرخش‌های تاکتیکی ژاوی احتمالاً از تابستان به مسابقات ابتدای فصل کشیده خواهد شد تا اینکه فرمول مد نظر سرمربی شناسایی شود. هافبک ۳۲ ساله آلمانی در ۲۷ درصد از دقایق حضورش در رقابت‌های فصل گذشته لیگ برتر انگلیس در پست هافبک دفاعی حضور داشت، ۲۷ درصد مواقع در سمت چپ و ۴۳ درصد دقایق در مرکز خط میانی. قوای فیزیکی گوندوگان رو به افول است اما هوش بالا و قدرت تصمیم‌گیری دقیق و به موقع او را در تبدیل شدن به جانشینی مناسب برای بوسکتس یاری خواهد کرد.
تبدیل شدن پدری به یک هافبک کامل
باشگاه همیشه به دلیل تکیه بیش از حد به پدری و استفاده دائمی از هافبک جوان تیم ملی اسپانیا مورد انتقاد بوده اما وقتی با بازیکنی با کیفیت او مواجه هستید، چاره‌ای جز استفاده یکسره و ارائه جایگاهی همیشگی به او در ترکیب اصلی وجود ندارد. بارسلونا بدون حضور او از نظر تاکتیکی حال و هوای کاملاً متفاوتی خواهد داشت. پدری تنها ۲۰ سال دارد و همزمان با تیم در حال پیشرفت است اما همچنان یک نقطه خالی بزرگ در سبک بازی او وجود دارد؛ پیش‌روی به داخل محوطه جریمه حریفان و به ثمر رساندن گل‌های بیشتر. پدری بعد از تأثیرگذاری روی تک گل پیروزی‌بخش عثمان دمبله به اتلتیکو مادرید در ابتدای زمستان گفت: «ژاوی همیشه به من می‌گوید بیشتر وارد محوطه جریمه شوم و شوت‌های بیشتری شلیک کنم. خطر‌ها را بپذیرم و بازیکنان حریف را کنار بزنم. حالا و با جلو کشیدن در زمین حس بهتری دارم و ژاوی عامل به ثمر رسیدن گل امروز بود.»
پدری فصل گذشته با به ثمر رساندن ۶ گل عملکرد تهاجمی خود را بهبود بخشید اما همچنان گام‌های بیشتری برای برداشتن وجود دارد. او از نظر گل‌های مورد انتظار در هر ۹۰ دقیقه (۰.۲۳)، لمس توپ در محوطه جریمه حریف (۲.۸) و شوت‌های داخل محوطه (۰.۷) در هر مسابقه بهترین آمار دوران حضور خود در باشگاه را به ثبت رساند. با خروج بوسکتس و حضور مهره‌های خلاقی همچون رومئو و گوندوگان، دغدغه‌های پدری برای حضور در جریان پیش بردن توپ به سمت زمین حریف و طرح‌ریزی حملات کاهش پیدا می‌کند و او با فراغ بال بیشتری به محوطه جریمه رقبا نزدیک خواهد شد. با تبدیل شدن هافبک جوان به یک خطر گل‌زنی، بارسلونا از هر زمان دیگری به بازگشت به قله‌های فوتبال اروپا نزدیک‌تر خواهد شد.
مدافع راست کیست؟
تصمیم پاری‌سن ژرمن برای خرید عثمان دمبله در فاصله ۱ هفته مانده به آغاز فصل جدید رقابت‌های لیگ اسپانیا، سمت راست بارسا را از هر زمان دیگر در دوران حضور ژاوی در نوکمپ خلوت‌تر کرد. دمبله به خروج از جمع آبی اناری‌پوشان علاقه‌مند بود و با اقدام پایتخت‌نشینان فرانسه به فعال‌سازی بند آزادسازی ۵۰ میلیون یورویی قهرمان جام جهانی ۲۰۱۸، بارسا قادر به انجام هیچ کاری برای جلوگیری از خروج بال راست فرانسوی نشد.
در پنجره تابستانی نقل و انتقالات امسال، نام اینیگو مارتینز به لیست بلندبالای رونالد آرائوخو، آندریاس کریستنسن، اریک گارسیا و ژول کونده به عنوان مدافعان وسط بارسا اضافه شد اما درست مانند رئال مادرید در سمت راست دفاع، اوضاع مساعد نیست. تکامل کیفیت فوتبالی سرخی روبرتو در سال‌های اخیر او را به یک هافبک تبدیل کرده و «سرجینیو دست» برای اثبات خود به عنوان بازیکنی در حد ترکیب کلی بارسلونا تلاش می‌کند. کونده فصل گذشته چند بار در جایگاه مدافع راست بازی کرد اما به وضوح علاقه‌ای به حضور در آن قسمت از زمین ندارد. در مسابقه مهیج مقابل رئال مادرید به نظر می‌رسید ژاوی به راه حل نهایی دست یافته؛ استفاده از ۳ مدافع وسط، در حالی که آلخاندرو بالده نقش بال – مدافع سمت چپ را بازی می‌کرد و دمبله در سمت راست مراقب کناره‌های زمین بود. با خروج او به مقصد پاری‌سن ژرمن اما این نقشه نقش بر آب خواهد شد.
در صورت پایبندی ژاوی به همین سیستم، رافینیا جایگزین دمبله خواهد شد اما سبک بازی او به وضوح با دمبله تفاوت دارد. دمبله در هر مسابقه به طور میانگین ۳.۳ دریبل موفق به نام خود ثبت کرده اما آمار رافینیا از ۱.۸ فراتر نمی‌رود.همه می‌دانستند مشکلات مالی می‌تواند منجر به فروش یکی از هافبک‌های کناری شود اما دمبله همان بازیکنی بود که بارسا نمی‌خواست از دست بدهد. حالا بارسلونا برای یافتن جانشین او در حال بازارگردی است. منچسترسیتی نخستین پیشنهاد بارسا برای خرید برناردو سیلوا را رد کرد اما تا پایان پنجره تابستانی نقل و انتقالات امسال فوتبال اروپا هنوز مدت زیادی باقی مانده.
