۵۰ سالگی نقطه عطف تاریخ بارسلونا؛ مانیتای مانا

28 اکتبر 1973، یک روز معمولی در تاریخ بارسلونا نیست. هرچند آبی و اناری‌ها آن روز در رقابت‌های لالیگا به مصاف گرانادا رفتند. در آن روز به خصوص، کسی برای اولین بار با پیراهن بارسلونا به میدان رفت که بعدها، تاریخ این باشگاه کاتالونیایی به قبل و پس از او تقسیم شد؛ یوهان کرایف فقید. این هافبک افسانه‌ای تیم ملی هلند در نگاه اول و روی کاغذ بیش از اینکه برای بارسا اسطوره باشد در تاریخ آژاکس ماندگار است اما گاهی یک حضور تاثیرگذار، می‌تواند به اندازه ابدیت ماندگار شود و این داستان یوهان کرایف و بارسلونا است. این اسطوره هلندی در 5 سال حضور به عنوان بازیکن و 8 سال فعالیت به عنوان سرمربی «فلسفه» بارسلونا را تغییر داد. ژاوی سرمربی فعلی بارسلونا و یکی از بهترین‌های تاریخ این باشگاه که خود را دنباله رو «مکتب کرایف» معرفی می‌کند در مورد الگوی خود می‌گوید: «تاریخ بارسلونا به پیش و پس از یوهان کرایف تقسیم می‌شود. او فلسفه و شیوه بازی تیم را تغییر داد. به لطف کرایف، بارسلونا سال‌هاست شیوه منحصر به فرد خود را دارد. ما به آن DNA بارسلونا می‌گوییم.» هیچ‌کس در دانش فنی او شکی نداشت اما مهم‌تر از آن، ذهنیتش در پیروزی برابر همه بود؛ ذهنیتی که امروز در بارسا به راحتی قابل درک است اما در آن روزگار کاملا متفاوت و جدید به نظر می‌رسید.

ورود باشکوه در قامت یک فوق ستاره

کرایف پس از حدود یک دهه درخشش در آژاکس راهی بارسلونا شد. او از همان ابتدا شور و اشتیاق را به نوکمپ تزریق کرد و در اولین حضور خود در زمین ۲ گل به ثمر رساند. این حضور باشکوه با رهبری آبی و اناری‌ها در یک دیدار تاریخی تکمیل شد. در آن سال‌های سخت، کرایف با درخشش خود پیروزی تاریخی 5 بر صفر در سانتیاگوبرنابئو را برای بارسایی‌ها به ارمغان آورد تا تابوی بزرگی را در هم شکسته باشد. بارسایی‌ها پس از آن پیروزی بزرگ، مسیر جدیدی را پیش روی خود دیدند.

نابغه روی نیمکت

رهبری تیم در زمین یک مساله است و هدایت یک تیم از روی نیمکت دنیای متفاوت دیگری دارد. کرایف از اواخر دهه 80 میلادی روی نیمکت بارسلونا نشست و فلسفه این باشگاه را شاید برای همیشه تغییر داد. کرایف، «توتال فوتبال» ارتقا یافته رینوس میشل را در رگ‌های بارسلونا تزریق کرد و از آن، «تیم رویایی» را به دنیا معرفی کرد. او از بارسلونا هیولایی ساخت که نه از روی خشم بلکه با فکر و ایده، رقبای خود را از روی نقشه حذف می‌کرد. بارسا با هدایت کرایف طی 8 فصل 11 جام به دست آورد که 4 قهرمانی پیاپی در لالیگا به اندازه پیروزی یک ملت در تاریخ کاتالونیا ماندگار شد. کرایف در قامت اسطوره و رهبر از روی نیمکت هم به رئال مادرید رحم نکرد و تیم رویایی او یک پیروزی ۵ بر صفر دیگر را برابر رئال مادرید در آن سال‌های باشکوه به نام خود ثبت کرد تا کرایف در قامت بازیکن و مربی به رئالی‌ها به قول اسپانیایی‌ها «مانیتا»، به مفهوم یک دستِ باز (اشاره به 5 انگشت و 5 گل) زده باشد.

میراثی برای همیشه

یوهان کرایف در مارس 2016 و در حالی که 68 ساله بود به دلیل ابتلا به سرطان ریه درگذشت. جسم او از میان رفت اما میراثی که از خود به جا گذاشت، حالا در بالاترین نقطه فوتبال باشگاهی دنیا همچنان یکه‌تازی می‌کند. فلسفه فوتبال کرایف حالا فراتر از بارسلونا رفته چون شاگردان و پیروان مکتب او هر کدام به مربیان بزرگی تبدیل شده‌اند. پپ گواردیولا که تحت آموزش‌های او بود، سال‌هاست در فوتبال باشگاهی اروپا آقایی می‌کند و اکنون شکست دادن منچسترسیتی تحت هدایت پپ، کار هر کسی نیست. ژاوی هرناندز خود را وفادار مکتب کرویف می‌داند و در حال ساخت بارسایی برای آینده است. دیگر شاگرد یوهان بزرگ، لوئیس انریکه می‌خواهد قانون خود را در پاری‌سن‌ژرمن پیاده کند و یوهان افسانه‌ای در پنجاهمین سالگرد اولین بازی خود برای بارسلونا، می‌تواند از تماشای سرنوشت میراثش خوشحال باشد.