یک بررسی آماری؛ تیم‌های فوتبال چگونه و چقدر وقت تلف می‌کنند؟
در هر مسابقه لیگ برتر، توپ ۵۴ دقیقه در جریان است.
اگر به دنبال تغییر نتیجه و کسب امتیاز در دقایق پایانی باشید، نام آن را اتلاف وقت می‌گذارید و اگر به دنبال حفظ نتیجه باشید، اسمش می‌شود مدیریت هوشمندانه بازی.
ژانویه ۲۰۱۴، وقتی شاگردان سام آلاردایس در وستهام موفق به کسب تساوی بدون گل مقابل چلسی شدند، مورینیو با انتقادی تند، سبک بازی آنها را «قرن نوزدهمی» دانست. ۳ ماه بعد اما تیم او با پارک کردن ۲ اتوبوس در مقابل دروازه و تنها ۲۷ درصد مالکیت توپ، موفق به کسب پیروزی حساس خارج از خانه مقابل لیورپول و جلوگیری از قهرمانی قرمزها شد. نامش را «فوتبال عمل‌گرایانه» می‌گذارند؛ اهمیت ندادن به تجربه بیننده و جذابیت فوتبال و تلاش برای کسب نتیجه به عنوان هدف اول و آخر. موافق این روش باشید یا نه، باید به موفقیت آن اذعان کنید. اعتراض ۲ طرف زمین به داور بر سر مدت زمان تلف‌شده اعلامی، از صحنه‌های تکراری فوتبال است. دیگو سیمئونه بعد از دریافت گل دیرهنگام سرخیو راموس در دقیقه ۹۳ فینال لیگ قهرمانان اروپا، تمام تقصیرات را به گردن داور انداخت که ۵ دقیقه زمان تلف‌شده اعلام کرده‌بود. مدت زمان از دست رفته آن مسابقه قطعاً بیشتر از ۵ دقیقه بود. به صدا در آوردن سوت پایان نیمه اول رأس ۴۵ دقیقه نشانه بازی جذاب ۲ تیم به شمار می‌رود اما هیچ داوری جرئت نمی‌کند نیمه دوم را بدون وقت تلف‌شده پایان دهد.
تجربه جام جهانی ۲۰۲۲ و محاسبه دقیق‌تر و اعلام زمان‌های طولانی تلف‌شده باعث شد مدت زمان فعال مسابقات افزایش پیدا کنند و تیم‌ها کمتر به اتلاف وقت روی بیاورند. اما جام جهانی در بالاترین سطح ممکن برگزار می‌شود و شاید در مسابقات سطح پایین نتوان به این راحتی کار را مدیریت کرد. به هر حال هرچقدر محاسبه دقیق‌تر باشد، تمایل تیم‌ها برای از بین بردن زمان بازی کاهش پیدا می‌کند. در بسکتبال پیش از آنکه خوشحالی بازیکن امتیازآور پایان یابد، تیم مدافع بازی را آغاز می‌کند زیرا در سیستم فعال دلیلی برای اتلاف وقت وجود ندارد. در والیبال زمان محاسبه نمی‌شود اما ایجاد وقفه برای تغییر در جریان مسابقه از اختیارات محدود تیم‌هاست. در ورزش‌های رزمی حتی استراحت پزشکی هم نمی‌تواند از یک حد بالاتر برود. در فوتبال ساحلی زمان به شکل نیمه‌فعال محاسبه می‌شود و هنگام سوت داور (و نه در هنگام بیرون رفتن توپ) زمان متوقف می‌شود. پیشنهادهای مشابهی برای بهبود زمان فعال فوتبال داده شده اما شکی نیست که محاسبه فعال زمان مسابقه جوهره و اساس فوتبال را تغییر می‌دهد و سخت می‌توان آن را مشابه ورزشی که امروز دنبال می‌کنیم دانست. این روزها محاسبه وقت تلف‌شده به عهده داور چهارم است. سوال اینجاست که در ورزشی که معمولاً در بیش از یک سوم زمان آن، توپ در جریان نیست، کدام لحظات را باید تلف‌شده حساب کرد و کدام را نه. مشکل مهم‌تر اما چیز دیگری است؛ مدت زمان تلف‌شده، در سراسر جهان و حتی در مطرح‌ترین و جذاب‌ترین لیگ‌های فوتبال جهان سال به سال در حال افزایش است.
رویای ۶۰ دقیقه‌ای
مسئولان فیفا بارها مدت زمان ۳۰ دقیقه فعال را برای هر نیمه فوتبال ایده‌آل قلمداد کرده‌اند اما آمار نشان می‌دهد حتی در بالاترین سطح فوتبال اروپا هم تیم‌ها به این عدد نزدیک نمی‌شوند. در مسابقات این فصل لیگ برتر، توپ به طور میانگین ۵۴ دقیقه و ۴۶ ثانیه در جریان بوده؛ در ۱۱ فصلی که این آمار محاسبه می‌شود در فصل جاری کمترین زمان فعال به ثبت رسیده؛ ۲۲ ثانیه کمتر از فصل گذشته و نزدیک به ۲ دقیقه کمتر از فصل ۱۴-۲۰۱۳ که با ۵۶ دقیقه و ۴۳ ثانیه رکورددار است. مسلماً تغییر قوانین و اضافه شده VAR در این تغییر بی‌تأثیر نبوده اما حتی با میانگین ۸ دقیقه وقت تلف شده اعلامی در هر مسابقه این فصل لیگ برتر که بیشترین مقدار در تاریخ فوتبال انگلیس است هم نمی‌توان به زمان‌های آرمانی رسید. امسال لیگ یک فرانسه با اعلام تنها ۶ دقیقه وقت تلف‌شده به طور متوسط در هر بازی و ۵۶ دقیقه فعال بین لیگ های معتبر رکورددار است و در بقیه لیگ‌های سطح اول اروپا، توپ بین ۵۳ تا ۵۴ دقیقه در جریان است.
در جام جهانی با دستورالعمل جدید فیفا، مدت زمان وقت تلف‌شده اعلامی به طور میانگین به بالای ۱۰ دقیقه رسید، اما مدت فعال مسابقه باز هم به زحمت از ۵۸ دقیقه (یعنی ۵۷ درصد از مجموع زمان مسابقه) عبور کرد. پیرلوئیجی کولینا، رئیس کمیته داوران فیفا گفته‌بود: «اگر زمان فعال بیشتر می‌خواهیم، نیاز داریم که وقت اضافه‌شده بیشتری محاسبه کنیم. فرض کنید در یک مسابقه ۳ گل به ثمر برسد. خوشحالی بعد از هر گل یک تا یک‌ونیم دقیقه وقت می‌گیرد و شما ۵-۶ دقیقه زمان از دست می‌دهید»
قاتلان زمان
در فوتبال توپ مرتباً از زمین بازی خارج می‌شود و وقفه‌های مکرر به خصوص زمانی که تیم محبوبتان به گل نیاز دارد، برای هواداران اعصاب خردکن است. باور نکردنی است اما یک پنالتی گل‌شده در لیگ برتر انگلیس به طور میانگین ۳ دقیقه از زمان بازی را تلف می‌کند. با افزایش تعداد تعویض در هر مسابقه، قانون‌گذاران تیم‌های فوتبال را موظف کردند که تمام تعویض‌ها را در حداکثر در ۳ نوبت انجام دهند و بازیکن تعویضی از نزدیک‌ترین خط از زمین خارج شود اما با بند و تبصره نمی‌توان سرعت بازیکن تعویضی را برای خروج از زمین تنظیم کرد. هر وقفه برای بازبینی ویدئویی صحنه‌های حساس به طور میانگین ۷۳ ثانیه زمان می برد و هر ضربه آزاد ۳۳ ثانیه. مدت زمان تلف‌شده پیش از زدن ضربه کرنر هم ۳۳ ثانیه است و پرتاب اوت به طور میانگین ۱۶ ثانیه زمان میبرد؛ تقریباً نصف زمان لازم برای هر ضربه دروازه (۳۰ ثانیه). بین لحظه‌ای که داور به نشانه پنالتی در سوت خود می‌دمد و لحظه‌ای که ضربه پنالتی شلیک می‌شود، به طور متوسط ۱۱۲ ثانیه فاصله می‌افتد و شروع مجدد بازی توسط تیم دریافت‌کننده گل بعد از اتمام خوشحالی حریف ۷۲ ثانیه زمان میبرد.
فوتبال پاک در سمت آبی منچستر
توپ در هر مسابقه لیگ برتر به طور متوسط ۵۴ دقیقه در جریان است اما این آمار در بازی‌های منچستر سیتی به عدد تحسین برانگیز ۶۰ دقیقه و ۱۲ ثانیه می‌رسد؛ گواردیولا هدایت تنها تیم فوتبال جهان را به عهده دارد که از مرز آرمانی ۶۰ دقیقه فعال عبور کرده. رده دوم در لیگ انگلیس با ۵۶ دقیقه و ۴۴ ثانیه متعلق به لیورپول است و لستر، وستهام و تاتنهام در رده‌های بعدی قرار دارند؛ در حالی که آرسنال و چلسی با میانگین ۵۵ دقیقه‌ای در میانه‌های جدول جا گرفته‌اند. از سوی دیگر نیوکاسل با میانگین تنها ۵۱ دقیقه و ۱۵ ثانیه زمان فعال در هر مسابقه، کمترین زمان فعال هر مسابقه را به خود اختصاص داده. بازیکنان لیورپول به طور میانگین تنها ۲۳.۳ ثانیه بعد از توقف مسابقه، توپ را به جریان می‌اندازند؛ حداقل ۲.۳ ثانیه سریع‌تر از هر تیم دیگر لیگ. این آمار برای نیوکاسل به ۲۹.۹ ثانیه می‌رسد و نشان می‌دهد اعتراضات اریک تن هاخ و میکل آرتتا به اتلاف وقت کلاغ‌ها چندان بی‌دلیل نبوده. نیک پوپ، دروازه‌بان نیوکاسل برای هر ضربه دروازه ۳۶.۸ ثانیه وقت تلف می‌کند؛ حداقل ۳.۷ ثانیه بیشتر از هر تیم دیگر و ۱۵.۳ ثانیه بیشتر از هر ضربه دروازه لیورپول!
وقت‌کُش‌های رکوردشکن
کوتاه‌ترین مسابقه این فصل لیگ برتر، تساوی خانگی ۲ بر ۲ لیدز مقابل وستهام در ژانویه بود. توپ در این مسابقه تنها ۴۲ دقیقه و ۱۲ ثانیه در جریان بود. هواداران در الندرود حتی به اندازه یک نیمه هم فوتبال تماشا نکردند. پاییز گذشته اما برتری ۴ بر صفر منچستر سیتی مقابل ساوتهمپتون در ورزشگاه اتحاد ۶۸ دقیقه و ۶ ثانیه طول کشید که یک رکورد فوق‌العاده به شمار می‌رود. این آمار به سیتیزن‌ها کمک کرد آمار ۶۶۶ پاس صحیح از ۷۴۴ پاس اقدام شده و مجموعاً ۲۱ شوت در برگه آمار به ثبت برسانند. شب سال نو و در جریان تساوی یک بر یک اورتون مقابل منچستر سیتی، تافی‌ها برای هر پرتاب اوت به طور میانگین ۵۱ ثانیه وقت تلف کردند! چند روز بعد در جریان دیدار کریستال پالاس مقابل نیوکاسل، ویسنته گوایتا برای هر ضربه دروازه ۶۳ ثانیه وقت تلف کرد. به عبارت بهتر ۱۰ دقیقه و ۳۰ ثانیه از ۹۰ دقیقه زمان بازی در انتظار ضربات او از بین رفت که البته با رکورد ۱۳ دقیقه و ۲۹ ثانیه‌ای داوید رایا مقابل وستهام فاصله دارد.
