رکورد عجیب کارت‌های قرمز در لالیگا؛ بررسی آماری سخت‌گیری داوران اسپانیایی
داوران لالیگا امسال ۱۲۸ بار از کارت قرمز استفاده کرده‌اند.
آمار بالای کارت‌های قرمز در رقابت‌های این فصل لالیگای اسپانیا، نگاه رسانه‌های ورزشی را به خود معطوف کرده. سر و صداها در شبکه‌های اجتماعی باعث شد رسانه رسمی لالیگا، با انتشار ویدیویی توضیح دهد که بازیکنان شاغل در سطح اول فوتبال اسپانیا نسبت به قبل خشن‌تر نشده‌اند، بلکه معیارهای داوران برای اعطای کارت زرد و قرمز تغییر کرده. به عبارت دیگر برای جلوگیری از خشونت بیش از حد بازیکنان، داوران مجاز شده‌اند که خطاهای بیشتری را با اخطار و اخراج جریمه کنند و تعداد بالای کارت‌های زرد و قرمز، نه نشانه افزایش درگیری‌های شدید فیزیکی در داخل زمین، که نشانه تغییر استانداردهای برخورد فیزیکی مجاز یا قابل قبول است؛ البته نه استانداردهایی واقعی، بلکه وضعیتی آرمانی که سازمان لالیگا با تغییرات اعمال‌شده در قوانین می‌خواهد به آن نزدیک شود. در واقع دست باز داور در بالا بردن کارت قرار است به عنوان عاملی بازدارنده، رفتارهای بازیکنان تندخو را مدیریت و محدود کند.
کار داوران در فوتبال اسپانیا هیچ وقت به اندازه این روزها دشوار نبوده. چند هفته پیش در یک مسابقه رده سنی جوانان در سیوتا، یک داور مورد حمله قرار گرفت ، به گونه‌ای که فدراسیون فوتبال اسپانیا احساس کرد نیاز به مواجهه و «تغییر حال‌هوای خشونت‌آمیز علیه داوران» وجود دارد. یک قسمت از این نگاه منفی مسلماً به ماجرای پرونده نگریرا برمی‌گردد؛ اتهامی که بار دیگر تنش‌های همیشگی فوتبال اسپانیا در مورد عملکرد داوران را زنده کرد. بارسلونا متهم شد که تا پیش از سال ۲۰۱۸ مبالغ کلانی را به خوزه ماریا انریکه نگریرا، معاون سابق کمیته داوران اسپانیا و پسرش خاویر فرناندز پرداخته. اتهامی که توسط تعقیب‌کننده‌های مالیاتی کشف شد؛ آنها ارزش مجموع مبالغ پرداخت شده را ۷.۲ میلیون یورو ارزیابی کردند، هرچند روایت رسمی این است که بارسلونا نگریرا را برای آنالیز شیوه عملکرد داوران و بازی‌های تیم ملی اسپانیا استخدام کرده. به هر حال، هر دو طرف پرونده هرگونه عمل غیرقانونی را تکذیب کردند.
موضوع بسامد کارت‌های زرد و قرمز اما پیش از این نیز یک مسئله عجیب در فوتبال اسپانیا به شمار می‌آمد. آنتونیو متئو لاهوز، داور مشهور اسپانیایی با ۱۷ بار نشان دادن کارت زرد و قرمز در جریان دیدار هلند و آرژانتین در مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی پاییزی قطر، رکورد تاریخی تورنمنت بین‌المللی فیفا را شکست؛ اتفاقی که با واکنش‌های گسترده کارشناسان فوتبال مواجه شد. آیا داوران اسپانیایی در مدیریت بازی ناتوانند؟ خوزه لوییس مندیلیبار زمانی که سرمربی ایبار بود، در مورد وظایف داوران می‌گفت: «در فوتبال اسپانیا، ما یک مشت متقلبیم. بازیکن حریف ما را لمس می‌کند و به گونه‌ای خود را به زمین می‌اندازیم که انگار کشته شده‌ایم!» تحقیق جدیدی که با پرس‌وجو از مسئولان فنی ۴۲ تیم سطح اول و دوم لیگ اسپانیا به عمل آمده نشان می‌دهد که هیچ‌یک از تیم‌ها به درستی نمی‌دانند که معیار قطعی خطای هند چیست! ۹۳ درصد تیم‌ها از تعداد زیاد کارت‌های قرمز شاکی‌اند و عقیده دارند که آمار تعداد کارت‌های قرمز مستقیم، خشونت واقعی موجود در لیگ را بازتاب نمی‌دهد. همچنین ۷۸ درصد تیم‌ها معتقدند که بالا رفتن آمار کارت‌ها در خلاف جهت رشد و پیشرفت فوتبال عمل می‌کند.
آمار عجیب اخراج‌ها
در رقابت‌های این فصل لالیگا که هنوز ۴ هفته تا پایان آن باقی مانده، جمعاً ۱۲۸ کارت قرمز به بازیکنان نشان داده‌شده؛ حداقل ۳۵ اخراج بیشتر از هر لیگ سطح اول اروپایی دیگر و ۹۸ کارت قرمز بیشتر از لیگ برتر انگلیس (۳۰). باورنکردنی است اما داوران در لالیگا بیش از ۴ برابر لیگ برتر، بازیکن اخراج می‌کنند! البته آمار فراوان کارت قرمز در فوتبال اسپانیا موضوع تازه‌ای نیست؛ در حد فاصل فصل ۰۶-۲۰۰۵ تا ۱۴-۲۰۱۳، هر سال حداقل ۱۱۰ کارت قرمز به ثبت رسیده، به گونه‌ای که در سال ۰۷-۲۰۰۶ رکورد ۱۵۸ اخراج توسط داوران رقم خورده که بعید است در ۴۰ مسابقه باقی‌مانده این فصل جابه‌جا شود. بعد از فصل ۱۷-۲۰۱۶، آمار کارت‌های قرمز کاهش پیدا کرد و به ۶۷ اخراج در فصل ۱۸-۲۰۱۷ و ۸۹ کارت قرمز در فصل ۲۰-۲۰۱۹ و ۲۲-۲۰۲۱ رسید.
شاید بخشی از این کاهش به دلیل تغییراتی باشد که هیئت بین‌المللی فوتبال، نهاد قانون‌گذاری بالادستی، در تابستان ۲۰۱۶ در مقررات موسوم به مجازات سه‌گانه اعمال کرد؛ به گونه‌ای که خطای عادی روی توپ در محوطه جریمه که موقعیت مسلم گلزنی را از مناطق سلب می‌کرد، دیگر با کارت قرمز مجازات نمی‌شد. آمار اما مجدداً اوج گرفته و امسال، ۴ هفته مانده به پایان لیگ، ۳۹ بازیکن بیشتر از فصل گذشته از زمین مسابقه اخراج شده‌اند. از سوی دیگر آمار تعداد کارت‌های قرمز مستقیم که تا چند سال پیش به کمتر از ۳۰ کاهش یافته‌بود، کم‌کم به رکوردهای بالای ۸۰ مورد دو دهه پیش نزدیک می‌شود. امسال تاکنون ۷۸ بازیکن در لالیگای اسپانیا با کارت قرمز مستقیم از زمین بیرون رفته‌اند؛ ۳۰ مورد بیشتر از فصل گذشته و تنها ۵ اخراج مستقیم کمتر از بالاترین رکورد ثبت شده لالیگا در فصل ۰۷-۲۰۰۶ (۸۳). تازه آمارهای آن فصل مربوط به دوره پیش از VAR و زمانی است که خاوی ناواروها و پابلو آلفاروها بار خشونت مسابقات را به دوش می‌کشیدند.
در ۱۳ سال گذشته هیچ‌وقت آمار اخراج‌های مستقیم در لالیگا از ۵۸ بالاتر نرفته‌بود، اما امسال این رکورد شکسته‌شد، در حالی که تعداد خطاها در مسابقات پایین آمده. خود لالیگا هم تأیید کرده که علت جریمه‌های انضباطی فردی متعدد افزایش خطاها نیست و آمار می‌گوید امسال به طور میانگین در هر مسابقه لیگ تنها ۲۶.۲ خطا رخ داده که کمترین آمار ثبت شده حداقل در ۱۸ سال اخیر است؛ در هر مسابقه از فصل ۰۶-۲۰۰۵، بازیکنان به طور میانگین ۳۸.۸ خطا مرتکب می‌شدند. به عبارت دیگر امسال به ازای هر ۶۹.۱ خطا، یک کارت قرمز از جیب داوران بیرون آمده که بالاترین رکورد ثبت‌شده تاریخ لالیگاست. نزدیک‌ترین آمار مربوط به فصل ۱۰-۲۰۰۹ است که به ازای هر ۸۱.۲ خطا یک بازیکن اخراج می‌شد. همین ۵ سال پیش و در فصل ۱۸-۲۰۱۷، داوران در مقابل هر ۱۵۷.۲ خطا یک بار برای اخراج بازیکنان دست به جیب می‌شدند.
مقایسه با دیگر لیگ‌ها
بررسی آمار مشابه در دیگر لیگ‌های معتبر اروپایی نشان می‌دهد که اسپانیا، با اختلاف بیشترین آمار اخراجی را به خود اختصاص داده و نزدیک‌ترین رقیب آنان بازیکنان و داوران شاغل در لیگ ۱ فرانسه هستند. دخالت داوران در جریان بازی، که بخشی از آن نیز به سبک فیزیکی فوتبال در ایبری برمی‌گردد، بیشتر از دیگر لیگ‌های معتبر است. در مقایسه با آمار ۲۶.۲ خطا در هر مسابقه لالیگا، در هر یک از بازی‌های این فصل لیگ برتر تنها ۲۱.۶ خطا به ثبت رسیده. در فهرست باشگاه‌های اروپایی دارای بیشترین اخراجی در رقابت‌های این فصل، هر ۴ تیم نخست اسپانیایی هستند؛ رئال بتیس (۱۳)، الچه (۱۲)، سویا (۱۱) و اسپانیول (۱۰، برابر با مون‌پلیه فرانسه).
تا زمانی که لالیگا با شفافیت و صراحت، علت تغییر معیارهای اخراج و شرایط پیشین و فعلی دریافت کارت قرمز را اعلام نکند، تحلیل دقیق موضوع کار آسانی نخواهد بود. به نظر می‌رسد داوران ملزم شده‌اند جریان بازی را تا حد امکان حفظ کنند و کمتر با سوت خود در روند مسابقه وقفه ایجاد کنند؛ کاهش متوسط تعداد خطاها نشانگر این موضوع است. خشونت همیشگی نهفته در بطن بازی‌های لالیگا با طولانی‌شدن روند بدون وقفه بازی، توسط بازیکنان احساسی عیان می‌شود و داور برای این که کنترل کار از دستش در نرود، با کارت‌های متعدد به استقبال آنان می‌رود.
پپه کاسترو، رئیس سویا گفته: «حتماً چیزی هست که تمام تیم‌ها شاکی شده‌اند. موقعیت‌هایی پیش می‌آید که هیچ‌کس نمی‌داند خطا گرفته خواهد شد یا نه. خطاهای هند و عامدانه یا سهوی تشخیص داده‌شدن آنها و همین‌طور کارت‌ها و نبودن معیار دقیق برای آنها که با عقل جور در نمی‌آید.» از سوی دیگر لوییس مدینا کانتالخو، رئیس کمیته داوران اسپانیا اینگونه تعداد زیاد کارت‌های قرمز را توجیه کرد: «داوران تلاش می‌کنند که تعهد خود برای محافظت از بازیکنان را اجرا کنند. بازیکنانی که سرمایه اصلی باشگاه‌های فوتبال به شمار می‌روند.» با این حال بعید است طبق آماری که گفته شد، محافظت از بازیکنانی که روی آنها خطا می‌شود را بتوان دلیل مناسبی برای آمار چند برابری اخراج در فوتبال اسپانیا دانست.
